Οι ανατολικές ακτές της βόρειας Κρήτης, εκτείνονται απο την
Άκρα Φανερωμένη, ανατολικό όριο του κόλπου Μεραμπέλου,
επι 15 μίλια μέχρι την Άκρα Σίδερο, ανατολικό όριο της νήσου.
Όρμος Φανερωμένης
(Άνοιγμα 2,2 μίλια - Είσδυση 9/10 του μιλίου - Προσανατολ. Β.Β.Α.)
Ο Όρμος Φανερωμένης, σχηματίζεται δυτικά του Κόλπου Σητείας, με δυτικό όριο του την Άκρα Φανερωμένη και ανατολικό του την Άκρα Μελισσα.
Στο μυχό του όρμου, χαρακτηριστική βραχώδης προεξοχή, με την ονομασία Μαύρος Κάβος, χωρίζει τον όρμο σε ανατολικό και δυτικό, ενώ σχεδόν αμέσως ανατολικά του Μαύρου Κάβου, σχηματίζεται ο μικρός και βαθύς ορμίσκος Βαθύ Ποτάμι, ανοίγματος 1/10 του μιλίου και είσδυση 1,5/10 του μιλίου και βόρειου προσανατολισμού.
Σε μικρή απόσταση απο τις ακτές και σε απόσταση 3/10 του μιλίου νοτιοδυτικά της Άκρας Μέλισσα, σχηματίζεται η χαμηλή βραχονησίδα Προσφορά.
Σε μικρή απόσταση απο τις ανατολικές ακτές του όρμου, βρίσκεται το αεροδρόμιο Σητείας.
Απο την Άκρα Μέλισσα, οι ακτές, βραχώδης και απόκρημνες, εκτείνονται με ανατολική κατεύθυνση επι 7/10 του μιλίου μέχρι την Άκρα Βαμβακιάς, δυτικό όριο του Όρμου Σητείας.
Επι της Άκρας Βαμβακιά, λειτουργεί Φάρος
ακτοπλοΐας με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Σχήμα 19 του ΦΕΑ
Στίγμα Περίοδος Ύψος Φωτοβολία Χαρακτηριστικά
Β 35ο 13' 5'' Αν. Λευκ. 18'' 24 μέτρα 10 Μ. Σιδηρόπλεκτος
Α 26ο 07' 0'' 0,8'' + 2'' + 0,8'' + 2'' οβελός
+ 0,8'' + 11,6'' = 18''
Όρμος Σητείας
(Άνοιγμα 3,5 μίλια - Είσδυση 1,7 μίλια - Προσανατολ. Β.)
Η Άκρα Βαμβακιάς, αποτελεί το δυτικό όριο του Όρμου Σητείας, ανατολικό όριο του οποίου αποτελεί η Άκρα Μαύρο Μουρί, ή Μαυρομούρη.
Περίπου 1 μίλι νότια της Άκρας Βαμβακιάς, βρίσκεται η Άκρα Κόκκινα, απο τις ακτές της οποίας ξεκινά λιμενοβραχίονας νοτιοανατολικής διεύθυνσης, μήκους περίπου 250 μέτρων, που εξυπηρετεί πλοία της ακτοπλοΐας.
Στην κεφαλή του λιμενοβραχίονα λειτουργεί
Φανός λιμένος με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Σχήμα 15 του Φ.Ε.Α.
Στίγμα Περίοδος Ύψος Φωτοβολία Χαρακτηριστικά
Β 35ο 12' 8'' Αναλ. Πρασ 2'' 9 μέτρα 5 μίλια Λευκό εξαγωνικό θυλάκιο με στήλη
Α 26ο 06' 8'' 0,35'' + 1,65'' = 2'' και εξώστη με πράσινη οριζόντια λουρίδα.
Απο το λιμενοβραχίονα της Σητείας, οι ακτές, κρηπιδωμένες, εκτείνονται προς νότια επι 500 περίπου μέτρα, μέχρι τον βόρειο λιμενοβραχίονα του Λιμενίσκου Σητείας, ο οποίος εξυπηρετεί τις ανάγκες της τοπικής ακτοπλοΐας και των αλιευτικών σκαφών της περιοχής.
Στην κεφαλή του βόρειου λιμενοβραχίονα, λειτουργεί
Φανός λιμένος με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Εκτός Φ.Ε.Α.
Στίγμα Περίοδος Ύψος Φωτοβολία Χαρακτηριστικά
Β. 35ο 12' 5'' Σταθ Πράσ. 8 μέτρα 3 μίλια Λευκή μεταλλική στήλη
Α. 26ο 06' 7'' με πράσινη οριζόντια λουρίδα
Στην κεφαλή του νότιου λιμενοβραχίονα, λειτουργεί
Φανός λιμένος με τα παρακάτω χαρκτηριστικά:
Εκτός Φ.Α.Ε.
Στίγμα Περίοδος Ύψος Φωτοβολία Χαρακτηριστικά
B. 35o 12' 5'' Σταθ. Ερυθρ. 5 μέτρα 3 μίλια Λευκή μεταλική στήλη
A. 26o 06' 6'' με ερυθρά οριζόντια λουρίδα
Απο τον λιμενίσκο Σητείας, οι ακτές του Όρμου Σητείας, αμμώδης κατα το μεγαλύτερο μέρος τους, εκτείνονται προς ανατολικά επι 1,1 μίλια, μέχρι τη βραχώδη Άκρα Τρυπητή ή Τρυπητός, επι της οποίας βρίσκονται τα ερείπια αρχαίας πόλης της Ελληνιστικής περιόδου.
Σε απόσταση 1/10 του μιλίου δυτικά-νοτιοδυτικά της Άκρας Τρυπητός και σε ελάχιστη απόσταση απο τις ακτές, σχηματίζεται η βραχονησίδα Καραβόπετρα.
Απο την ανατολική πλευρά της Χερσονήσου Τρυπητός, ξεκινά η παραλία της Αγίας Φωτιάς, η οποία εκτείνεται επι ένα περίπου μίλι, μέχρι το ύψωμα Κουφωτός, στην κορυφή του οποίου έχει εντοπιστεί το μεγαλύτερο νεκροταφείο της εποχής του χαλκού στην Ελλάδα.
Όρος Μόδι (Ανατολική πλευρά Κόλπου Σητείας απο Βόρεια)
Επικαθήμενα νέφη με .κατεύθυθνση προς Σητεία:
Α. ΝΑ. - ΝΑ. ανέμοι
(Άνοιγμα 2/10 του μιλίου - Είσδυση 2/10 του μιλίου - Προσανατολ. Β. ΒΔ.)
Στην ανατολική πλευρά του μυχού του Όρμου Σητείας, σχηματίζεται ο Ορμίσκος Αναλούκα, με βάθη που κυμαίνονται απο 6 έως 9 μέτρα στο εσωτερικό του και αμμώδη παραλία στο μυχό του.
Ο ορμίσκος αποτελεί καλό καταφύγιο μικρών σκαφών με δυνατούς ανέμους, εκτός βόρειων και βορειοδυτικών.
Απο την Άκρα Μαυρομούρι, οι ακτές απόκρημνες και με βράχους
πάνω και κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας, εκτείνονται προς
ανατολικά Βόρειοανατολικά επι 1,7 μίλια μέχρι την απόκρημνη
Άκρα Ασπρομούρης. Στο μέσο περίπου των παραπάνω
ακτών, σχηματίζεται η έξοδος του φαραγγιού του Τοπλού.
Σε απόσταση περίπου 2/10 του μιλίου σχεδόν ανατολικά της
Άκρας Μαυρομούρι, σχηματίζεται ο ανοικτός προς βόρειοδυτικά
Ορμίσκος Καρπαθολιμνιώνας, οι απόκρημνες ακτές του οποίου
καλύπτονται στο σύνολο τους απο βράχους πάνω και κάτω απο
την επιφάνεια της θάλασας, καθιστώντας τον απροσέγγιστο.
Σε απόαταση περίπου ενός μιλίου ανατολικά βορειοανατολικά της
Άκρας Μαυρομούρης, βρίσκεται η Άκρα Πετροκολύμπι.
.jpg){kind=small}
Ορμίσκος Ασπρομούρης
(Άνοιγμα 100 μ. - Είσδυδη 110 μ. - Προσανατ. Β.-ΒΔ)
Ο Ορμίσκος Ασπρομούρης ή Άσπρο Μουρί, βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της ρίζας του κάβου Ασπρομούρης και σχηματίζεται στην έξοδο του φαραγγιού Άσπρο Αυλάκι. Βράχοι πάνω και κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας καλύπτουν τις ακτές του, ενώ ο μυχός του είναι αμμώδης. Ανοικτός βρος τα βορειοδυτικά, ο ορμίσκος προσφέρει προστασία μόνο σε νότιους ανέμους.
Απο τον Ορμίσκο Ασπρομούρη, οι ακτές βραχώδης και απότομες,
με βράχους πάνω και κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας σε μικρή
απόσταση απο τις ακτές, εκτείνονται επι 1 μίλι προς βόρειοανατολικά,
μεχρι σημείο της ακτής που αποτελεί το νοητό νότιο όριο του ανοικτού
προς νοτιοδυτικά Ορμίσκου Αντικιάρι.
(Άνοιγμα 2/10 του μιλίου - Είσδυση 2/10 του μιλίου - Προσανατολ. Ν.Δ.)
Ο Ορμίσκος Αντικιάρι, σχηματίζεται απο το νοτιοδυτικό όριο της Άκρας Αντικιάρι, μέχρι νοητό σημείο της ακτής περίπου 2/10 του μιλίου νοτιοανατολικά του παραπάνω σημείου.
Στο μυχό του ορμίσκου η ακτή είναι αμμώδης και σχηματίζει την ομώνυμη παραλία, ενω ο αμμώδης βυθός του και ο προσανατολισμός του, προσφέρουν καλή προστασία ιδιαίτερα σε ανατολικούς ανέμους.
Απο την Άκρα Αντικιάρι, οι ακτές, απόκρημνες και βραχώδης, εκτείνονται
προς βόρεια επι 6/10 του μιλίου, μέχρι την Άκρα Μεγατζέδες.
Σε μικρή απόσταση βόρεια της Άκρας Μεγατζέδες βρίσκεται η Βραχονησίδα
Μαύρος ή Μαυρονήσι.
Το μικρό στενό που σχηματίζεται ανάμεσα στη Βραχονησίδα και τις ακτές της
Άκρας Μεγατζέδες καλύπτεται απο βράχους και αβαθή και δεν είναι πλεύσιμο.
.jpg){kind=small}
(Άνοιγμα 5/10 του μιλίου - Είσδυσηξ 4/10 του μιλίου - Προσανατολ. Β.Δ.)
Ο Όρμος Μεγατζέδες σχηματίζεται ανάμεσα στις Άκρες Μεγατζέδες και Μαύρος, που αποτελούν το νότιο δυτικό και το βορειοανατολικό του όριο αντίστοιχα.
Βράχοι πάνω και κάτω απο την επιφένεια καλύπτουν τις απόκρημνες ακτές του όρμου σε απόσταση περίπου 1/10 του μιλίου ανοικτά τους.
Σε απόσταση περίπου 60 μέτρων νότια της Άκρας Μαύρος, βρίσκεται ο Βράχος Μεγατζέδες.
Απο την Άκρα Μαύρος, οι ακτές, απόκρημνες και βραχώδης εκτείνονται επι
1,2 μίλια προς βορειοανατολικά, μέχρι την Άκρα Γραβρούλια. Σε απόσταση
4/10 του μιλίου βόρεια-βορειοανατολικά της Άκρας Γραβρούλια, σχηματίζεται
η επικίνδυνη βραχώδης ύφαλος Γραβρούλια, ή Ξέρες Γραβρούλια, με
βάθη που δεν ξεπερνούν τα 8 μέτρα κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας,
ενώ το στενό πλεύσιμο πέρασμα που σχηματίζεται ανάμεσα στις ξέρες και τις
ακτές της Κρήτης περιορίζεται λόγω των αβαθών στα 300 περίπου μέτρα.
Όρμος Χοχλακιάς
(Άνοιγμα 5/10 του μιλίου - Είσδυση 4/10 του μιλίου - Προσανατολ. Β.)
Ο Όρμος Χοχλακιάς σχηματίζεται ανάμεσα στην Άκρα Γραβρούλια που αποτελεί το βόρειοδυτικό όριο του και την απόκρημνη Άκρα Τραβούνι που βρίσκεται περίπου 7/10 του μιλίου νοτιοανατολικά της Άκρας Γραβρούλια.
Στο μυχό του Όρμου βρίσκεται η παραλία Μαύρος Κάβος.
Απο την Άκρα Τραβούνι, οι ακτές, απόκρημνες και βραχώδης εκτείνονται
επι ένα μίλι προς ανατολικά, μέχρι σημείο της ακτής που αποτελεί το νότιο
όριο του ανοικτού προς δυτικά Όρμου Τέντα.
Όρμος Τέντα
(Άνοιγμα 6/10 του μιλίου - Είσδυση 7/10 του μιλίου - Προσανατολ. Δ.)
Ο Όρμος Τέντα σχηματίζεται στη δυτική πλευρά, του νοτιότερου στενού σημείου (λαιμός) πλάτους 100 μέτρων που χωρίζει τις βόρειες απο τις ανατολικές ακτές.
Στην είσοδο του όρμου, και σε απόσταση περίπου 3/10 του μιλίου δυτικά σημείου της ακτής που αποτελεί το βόρειο οριο του, βρίσκεται η νοτιότερη απο τις δύο Βραχονησίδες Κυριαμάδι. Βράχοι κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας σε μικρό βάθος καλύπτουν τη δυτική πλευρά της, ενώ βραχώδη αβαθή την περικλείουν σε απόσταση 1/10 του μιλίου ανοικτά της.
Σε απόσταση περίπου 6.5/10 του μιλίου βορειοδυτικά της βόρειας
εισόδου στον Όρμο Τέντα, βρίσκεται η δεύτερη Βραχονησίδα Κυριαμάδι,
ύψους 10 μέτρων και με μεγάλα βάθη κοντά στις ακτές της, ενώ η προς
βορά ευθυγράμμιση της με τη νοτιότερη Βραχονησίδα Κυριαμάδι, περνά
σε ελάχιστη απόσταση δυτικά της επικίνδυνης Ύφαλου Μοναχή ή
Μεσακή Ξέρα, ή Σπιτφάιρ, όπως ονομάστηκε απο τον Άγγλο ναύαρχο
και χαρτογράφο Spratt, στα μέσα του 19ου αιώνα.
Η επικίνδυνη Ύφαλος Σπίτφάιρ, με βάθη που φτάνουν τα 5 μέτρα κάτω
απο την επιφάνεια της θάλασσας, βρίσκεται περίπου 1,7 μίλια
δυτικά-βορειοδυττικά της Άκρας Αμπάσος Κάβος και περίπου 1,4 μίλια
βόρεια-βορειοδυτικά της βορειότερης απο τις Βραχονησίδες Κυριαμάδι.
Επι της βορειότερης Βραχονησίδας Κυριαμάδι, λειτουργεί
Φάρος ακτοπλοΐας, με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Σχήμα 19 του Φ.Ε.Α.
Στίγμα Περίοδος Ύψος Φωτοβολία Χαρακτηριστικά
Β. 35ο 18' 2'' Σταθ Ερυθρός 9 μ. 3 μίλια Λευκός σιδηρόπλεκτος οβελός
Α. 26ο 17'' 7'' με ερυθρά οριζόντια λουρίδα
Όρμος Κυριαμάδι
(Άνοιγμα 8/10 του μιλίου - Είσδυση 1.1 μίλια - Προσανατολ. Β.Δ.)
Ο ανοικτός προς βορειοδυτικά Όρμος Κυριαμάδι είναι ο τελευταίος Όρμος των βόρειων ακτών της Κρήτης, το βόρειο όριο του οποίου βρίσκεται σε απόσταση 2 μιλίων απο την Άκρα Σίδερος. Το νότιο όριο του, αποτελεί επίσης και το βόρειο όριο του Όρμου Τέντα.
Ολόκληρος ο Όρμος Κυριαμάδι είναι απαγορευμένη περιοχή για τη ναυσιπλοΐα, αφού χρησιμοποιείται ως ναυτική βάση του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Για την είσοδο στον Όρμο απαιτούνται άδειες ειδικού σκοπού.
Σε απόσταση 3/10 του μιλίου βόρεια του βορείου ορίου του
Όρμου Κυριαμάδι, βρίσκεται η Άκρα Αμπάσος Κάβος, που
αποτελεί το βόρειο όριο χαρακτηριστικής προεξοχής της ξηρας,
στρογγυλού σχήματος, που ενώνεται με τις ακτές της Κρήτης με
στενό λαιμό μήκους 30 και πλατους περίπου 60 μέτρων.
Απο την Άκρα Αμπάσος Κάβος, οι ακτές εκτείνοντι προς
ανατολικά-βορειοανατολικά επι 4/10 του μιλίου, έως την Άκρα
Φτενά Τραχήλια. Σε απόσταση 3/10 του μιλίου βόρεια της Άκρας
Φτενά Τραχήλια, σχηματίζονται οι Ξέρες Φτενά Τραχήλια,
ή Πινακλ, όπως τα ονόμασε ο Άγγλος Ναύαρχος και χαρτογράφος
του Βρετανικού Ναυτικού Spratt.
Περίπου 5/10 του μιλίου δυτικά της Άκρας Σίδερο και 2/10 του
μιλίου ανοικτά των πλησιέστερων ακτών βρίσκεται ο Βράχος
Σίδερο, ή Στρογγυλό Νησί, ύψους 6 μέτρων. Απο την Άκρα
Φτενά Τραχήλια, οι ακτές, απόκρημνες και βραχώδης,
εκτείνονται επι 1,2 μίλια προς ανατολικά-βορειοανατολικά, μέχρι
την Άκρα Σίδερο, ανατολικό όριο της νήσου Κρήτης.
Επι της Άκρας Σίδερος λειτουργεί Φάρος
με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Πέτρινος Φάρος Άκρας Σίδερο
Στίγμα Περίοδος Ύψος Φωτοβολία Χαρακτηριστικά
Β. 35ο 10' 0'' Αν. Λευκ. 10'' 45 μ. 23 Μ. Πέτρινη οικία με Πύργο
Α. 26ο 18' 7'' 0,25 + 9,75 =10''
Περι τα 6 μίλια δυτικά-βορειοδυτικά της Άκρας Σίδερο βρίσκεται
η συστάδα των νησίδων Διονυσάδες, αποτελούμενη απο τρείς
νησίδες και μια βραχονησίδα. Το στενό ανάμεσα στις ακτές της
Κρήτης και τις Διονυσάδες περιορίζεται στα 4 μίλια στο
στενότερο του σημείο, περιέχοντας τους κινδύνους των Ύφαλων
Σπιτφάιρ των Σκόπελων Γραβρούλια, της ύφαλου Σμίνερα
και των αβαθών ανατολικά τη ς Άκρας Σίδερο, και άλλους
μικρότερους.
Για τον ασφαλή διάπλου του στενού, ένα σύνολο τεσσάρων
φάρων ακτοπλοΐας, επισημαίνουν με ερυθρούς τομείς τους
επικίνδυνους Ύφαλους της περιοχής.
Οι ερυθροί τομείς του φάρου της Άκρας Χαλκιά της νησίδας
Γιανυσάδα, καλύπτουν τον Ύφαλο Σπίτφαιρ και τους Σκόπελους
Γραβρούλια.
Οι ερυθροί τομείς του φάρου του βορειότερου βράχου Κυριαμάδι
καλύπτουν την Ύφαλο Σπίτφάιρ και τον νοτιότερο Βράχο
Κυριαμάδι.
Ο ερυθρός τομέας της Άκρας Σπίθα της Νησίδας Παξιμάδα,
καλύπτει τα βραχώδη αβαθή που εκτείνονται ανατολικά της
Άκρας Σίδερο, και τέλος ο φάρος της Άκρας Σίδερο εκπέμπει
μόνο λευκό φως.