Πεμόνια

 Υψόμ. 210 μ. 

   Οικισμός πιθανόν της Ενετικής περιόδου, αφού αναφέρεται στο κατάστιχο των Φέουδων της Τούρμας Ψυχρού του 14ου αι. αλλα και σε κατάλογο στρατεύσιμων της περιοχής Χανίων και Αποκόρωνα του 1536. Σε μικρή απόσταση απο τον οικισμό, βρίσκεται και ο ανακαινισμένος ναός του Αγίου Γεωργίου, του 10ου ή 11ου αι. με τοιχογραφίες της καθόδου στον Άδη της  Βάπτισης κλπ. 

   Η ονομασία του οικισμού ετυμολογείται απο την Ενετική λέξη Pomogna που αντιστοιχεί σε έκταση γής. Κατα την περίοδο της Ενετοκρατίας,  όταν όπως πιστεύεται η περιοχή αναπτύχθηκε, αναφέρονται τουλάχιστον έξι κύριοι οικισμοί με την ίδια ονομασία, συνοδευόμενοι απο Ενετικά οικογενειακά επίθετα που προφανώς μαρτυρούν ιδιοκτησίες γής. Πρόκειται για τους Pamonia Gharigho, Pamonia Barbarigo, Pamonia Polani, Pamonia Barozzi, Pamonia Zanne και Pomonia Zangarol.

  Τα σημερινά Πεμόνια ταυτίζονται με τον οικισμό Pamonia Barozzi

 Ενετικές Απογραφές 

1577                    ''Pamonia Barozzi''   (Fr. Barozzi)

1583   389 κάτ.   ''Pomonia de ma Zuana Barozzi''  (P. Castrofylaka)

1630                    ''Pomogna Barozzi''   (Bassilicata)

 

  Μετά την κατάληψη της Κρήτης απο τους Οθωμανούς το 1645, η οικογένεια Barozzi χάθηκε απο τον οικισμό και ως νέοι αγάδες εμφανίζονται οι Pizzamano και Premarin. Απο τα Ενετικά επίθετά τους προκύπτει ο εξισλαμισμός τους, προφανώς για να καρπωθούν τα προνόμοια που χορηγούσε η Οθωμανική διοίκηση στους εξισλαμισθέντες κατοίκους της Κρήτης, ενώ για τους ίδιους λόγους φαίνεται να εξισλαμίσθηκε σημαντικό μέρος του πληθυσμού του οικισμού.

  Οθωμανικές Απογραφές 

1834   25 χριστ. οικογ.    ''Pemonia''   (R. Pashley)

           10 μουσουλ. οικ.

1881   367 κάτ.                ''Πεμόνια''   (Δήμος Φρε)

Κατα την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας ο οικισμός υπάγεται στο Ταχυδρομικό γραφείο Βάμου και στο Ειρηνοδικείο Αποκόρωνα.

 Το 1894 ο οικισμός είναι πλέον καθαρά χριστιανικός και αποτελείται απο 90 χριστιανικές οικογένειες.

 Απογραφή Κρητικής Πολιτείας 

1900   453 κάτ.   ''Πεμόνια''   (Δήμος Φρε)

  

  Το 1925, με τη σύσταση του θεσμού των Κοινοτήτων, τα Πεμόνια αποσπώνται απο τον Δήμο Φρέ και ορίζονται ομώνυμη έδρα νεοσύστατης Κοινότητας, στην οποία προσαρτήθηκαν και οι οικισμοί Νεροχώρι, Μπαμπαλή και Παϊδοχώρι.  

 Ελληνικές Απογραφές 

1920   416 κάτ.   ''Πεμόνια' (Έδρα ομών. αγροτικού Δήμου)

1928   394 κάτ.        >>         (Έδρα ομών. Κοινότητας)

1940   461 κάτ.        >>                        >>

1951   393 κάτ.        >>                        >>

1961   357 κάτ.        >>                        >>

1971   261 κάτ.        >>                        >>

1981   228 κάτ         >>                        >>

 

 

Χάρτης

goo.gl/maps/

 

Πηγές

Ι. Φαντάκης  - Οικισμοί της Κρήτης κατα τη Β'  Βυζαντινή περίοδο

Σ. Σπανάκης - Πόλεις και χωριά της Κρήτης

Ν. Καλομενόπουλος - Κρητικά