Σκόπελα

 Υψόμ. 270 μέτρα 

   Παλαιότατος οικισμός της επαρχίας Πεδιάδος, νοτιοδυτικά του λόφου Κεφάλα.

  Ετυμολογικά, το όνομα παραπέμπει τουλάχιστον στην Ελληνιστική περίοδο, οπου ως Σκόπελος αναφέρονταν κάθε βράχος ή απότομο ύψωμα, που είχε θέα στη θάλασσα.

   Άλλη εκδοχή, θέλει το όνομα του χωριού να προέρχεται απο τον πρώτο οικιστή του, Σκόπελο.

  Αναφέρεται πρώτη φορά σε συμβόλαια του 1271, (Skopole) και του 1281, (Scopella) ενώ το 1373 (Dimilia et Scopela) καταγράφεται ως φέουδο του Iac. Grimani  παραχωρημένο απο τη Βενετική Δημοκρατία.     

 

 Ενετικές απογραφές 

1577                 ''Scopela''   (Fr. Barozzi)

1583  110 κάτ. ''Scopella''  (P. Castrofylaca)

1630                 ''Scopella''  (Bassilicata) 

 

   Κατα την Οθωμανική περίοδο, το χωριό αποτέλεσε μούλκι του Αχμέτ Πασά και Σουλτανικό Χάσι και κατοικήθηκε απο χριστιανούς και μουσουλμάνους.

   Το 1724 όμως, αναφέρονται μαζικοί εξισλαμισμοί, έτσι που τα επόμενα χρόνια το χωριό κατοικήθηκε σχεδόν αποκλειστικά απο μουσουλμάνους.

   Το 1842, στο χωριό λειτουργούσε ελαιοτριβείο και τζαμί.

 

 Οθωμανικές απογραφές 

1650   28 φορολ. νοικοκ. 9 άγαμ. φορολ. ''Iskopela''

1671   24 χαράτσα                                    ''Iskopela''

1834   15 μουσουλμ. οικογ.                      ''Skotola''  (R. Pashley)

1842   26 μουσουλμ. οικογ.                  ''Ασκοπούλα'' (Χ. Βυζάντιος)

1881     1 χριστ. 139 μουσουλμ.           ''Σκόπελα'' (Δήμος Επισκοπής)

 

   Στην απογραφή της Κρητικής Πολιτείας του 1900, το χωριό δεν αναφέρεται, αφού οι μουσουλμάνοι κάτοικοι του, το είχαν ήδη εγκαταλείψει, ενώ σύντομα άρχισε να κατοικείται ξανά απο χριστιανούς κάτοικους. 

 

 Ελληνικές απογραφές 

1920  22 κάτ. ''Σκόπελλα'' (Αγροτ. Δήμος Επισκοπής)

1928  21 κάτ.  ''Σκόπελα'' (Κοινότ. Επισκοπής)

1940  80 κάτ.         >>               >>         >>

1951  52 κάτ.         >>               >>         >>

1961  54 κάτ.         >>               >>         >>

1971  51 κάτ.         >>               >>         >>

 

 

Πηγές 

Σ. Σπανάκης Πόλεις και χωριά της Κρήτης

digitalcrete.ims.forth.gr

Χ. Βυζάντιος Κρητικά