Όνομα Cambrian (1797-1828)
Τύπος Σκάφους Φρεγάτα (Ξύλινη)
Μήκος 47 μέτρα
Ναυπήγηση 1797 Μ. Βρετανία
Ναυπηγείο Parsons George Bursledon
''Cambrian'' British Royal Navy (1797-1828)
Η Φρεγάτα ''HMS Cambrian,'' ναυπηγήθηκε το 1797, στο ναυπηγείο της Parsons George, στηνBursledon της νότιας Βρετανίας, για λογαριασμό του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού.
Τον Ιανουάριο του 1828, η Φρεγάτα ''Cambrian,'' με κυβερνήτη το Χάμιλτον, μεταφέροντας ως απεσταλμένο της Ελληνικής κυβέρνησης το Α. Μαυροκορδάτο, έφτασε στη Γραμβούσαμετέχοντας σε αποστολή αποτελούμενη απο Γαλλικά και Βρετανικά πλοία, με επικεφαλής τον Ναύαρχο Σταίηνς και ένα απο τα πιό σύγχρονα πλοία του Αγγλικού στόλου, το ''Isis.''
Στόχος της αποστολής ήταν ο αποκλεισμός της Γραμβούσας, η παράδοση των πλοίων που θεωρούσαν πειρατικά μαζί με ότι πειρατική λεία βρισκόταν ακόμα στο νησι, η παράδοση της νήσου σε φρουρά που ερχόταν ήδη απο Αίγινα, ενώ συγχρόνως παρέδωσαν και μία λίστα με ονόματα Γραμβουσανών που θεωρούνταν πειρατές και ζητούσαν την παράδοση τους.
Τις απαιτήσεις των Άγγλων ανέλαβε να μεταφέρει στους Γραμβουσανούς ο Α. Μαυροκορδάτος,ο οποίος αποβιβάστηκε στο νησί και έμεινε όλο το βράδυ.
Το ''HMS Cambrian'' σε πίνακα ζωγραφικής του
1976, απο τον Jack Sullivan. (www.bbc.co.uk)
Την ίδια περίοδο, στη Γραμβούσα είχε φτάσει και ο Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης με το στρατό του. Σταμάτησε στο νησί για να ενώσει τις δυνάμεις του με τους ντόπιους οπλαρχηγούς και μαζί τους να προχωρήσει δια θαλάσσης προς τα Σφακιά.
Οι Γραμβουσανοί ζήτησαν απο τους Άγγλους να πάρουν όλα τα πλοία που βρισκόταν στο λιμάνι, εκτός απο αυτά που θα χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά του στρατού το Νταλιάνη στα Σφακιά, ενώ σε ότι αφορά τους καταζητούμενους ως πειρατές, απάντησαν οτι κανένας απο αυτούς δεν ήταν πάνω στο νησί, αφού είχαν φροντίσει για την απομάκρυνση τους ήδη απο τον περασμένο Οκτώβριο.
Ωστόσο το ίδιο βράδυ και πρίν ο Α. Μαυροκορδάτος μεταβεί στη Φρεγάτα ''Cambrian'' για να εκθέσει τις παρακλήσεις των Γραμβουσανών, μικρή ομάδα απο το στρατό του Νταλιάνη μπήκε κρυφά στη γολέτα ''Τερψιχόρη'' με σκοπό να πάρει πολύτιμα πολεμοφόδια προτού αυτή παραδοθεί στους Άγγλους.
Φτάνοντας στην πυριτιδαποθήκη του πλοίου, πιθανόν απο τη λαμπάδα που χρησιμοποίησαν οι επίδοξοι ληστές, προκλήθηκε μεγάλη έκρηξη που βύθισε άμεσα το πλοίο και προκάλεσε σύγχιση τόσο στους Άγγλους όσο και στους Γραμβουσανούς, αφού οι μέν Άγγλοι θεώρησαν οτι οι Γραμβουσανοί αποφάσισαν να αιφνιδιάσουν, οι δε Γραμβουσανοί οτι οι Άγγλοι δεν άφησαν την προθεσμία να εκπνεύσει.
''Τερψιχόρη'' και ''Λεωνίδας:'' Και τα δύο πλοία ήταν του Τομπάζη
και βρέθηκαν στη Γραμβούσα κατα τη διάρκεια του αποκλεισμού
του νησιού απο τους Άγγλους.
Η ''Τερψιχόρη'' βυθίστηκε στο λιμάνι της Γραμβούσας, ενω
άγνωστη είναι η τύχη του ''Λεωνίδα,'' που πιθανόν κατασχέθηκε
απο τους Άγγλους.
(Σκίτσο απο το βιβλίο του Ι. Δ. Μουρέλου ''Η Ιστορία της Κρητης'')
Την επόμενη μέρα ο Μαυροκορδάτος προσπάθησε μάταια να πείσει τον Σταίηνς, ο οποίος άρχισε τον κανονιοβολισμό του λιμανιού της Γραμβούσας, με στόχο όλα ανεξαιρέτως τα πλοία που βρισκόταν εκεί.
Κατα τη διάρκεια του κανονιοβολισμού και ίσως λόγω των ισχυρών ρευμάτων που συνήθως επικρατούν στην περιοχή, η Φρεγάτα ''Isis'' παρασύρθηκε και κόλησε στα ρηχά.
Η φρεγάτα ''Cambrian'' έσπευσε για βοήθεια, μπόρεσε να αποκολλήσει το ''Isis'' αλλα η ίδια χτύπησε σε ύφαλο και βυθίστηκε μπροστά απο το λιμάνι της Γραμβούσας.
Πηγές
Ι.Δ. Μουρέλος - Ιστορία της Κρήτης