Αρχική Σελίδα > Βορίζια

Βορίζια

Υψόμ. 540 μ.

Οικισμός στις νότιες υπώρειες του Ψηλορείτη, στη θέση Κουτσουνάρες. πιθανόν της Β' Βυζαντινής περιόδου, αφου καταγράφεται στο κατάστιχο των φέουδων της σεξτερίας του Castello, στα τέλη του 13ου αιώνα.

Ενετικές Απογραφές

1577 ''Vorisa'' (Fr. Barozzi)

1583 281 κάτ. ''Vorisa'' (P. Castrofylaka)

1630 ''Vorisa'' (Bassilicata)

Κατα την Οθωμανική περίοδο, ο οικισμός αναφέρεται ως Σουλτανικό Χάσι και παρόλο που αναφέρονται μουσουλμανικοί και χριστιανικοί κλήροι, κατοικήθηκε σχεδόν αποκλειστικά απο χριστιανούς κάτοικους.

Καταστράφηκε κατα την Τουρκική επέλαση προς τον Χάνδακα το 1646 και αργότερα, στην επανάσταση του 1866.

Σε αχρονολόγητο έγγραφο της Τουρκοκρατίας ο οικισμός αναφέρεται υπο την εποπτεία του πύργου Κοκκινόπουλου (?) μαζί με τους οικσμούς Σκούρβουλα Πετροκεφάλι Κούρτες και Βέτου.

Οθωμανικές Απογραφές

1650 23 άγαμ. φορολ. ''Voriza''

46 νοικοκ. φορολ.

1670 17 χαράτσα ''Vriza''

1834 35 χριστ. οικογ. ''Voriso''

1881 547 χριστ. κάτ. ''Βοριζα''

Το 1910 ο οικισμός αναφέρεται στα ''Εν Κρήτη Ελώδη Μέρη'' του Δ. Βουλγαρίδη ανάμεσα στα χωριά του Δήμου Ζαρού που προσβάλονται κατα τους καλοκαιρινούς μήνες απο ελονοσία, λόγω των λιμνάζοντων υδάτων που σχηματίζονται απο τους παραπλήσιους ποταμούς.

Απογραφή Κρητικής Πολιτείας

1900 610 κάτ. ''Βορίζια'' (Δήμος Ζαρού)

Το 1925 ο οικισμός αποσπάστηκε απο το Δήμο Ζαρού και ορίστηκε ώς έδρα ομώνυμης Κοινότητας αποτελούμενη απο τα Βορίζα, τα Σκούρβουλα και τον Λαλουμά.

Τον Αύγουστο του 1943, ως αντίποινα της ταπεινωτικής για τους Γερμανούς μάχης στο Τραχήλι, οι κατοχικές δυνάμεις βομβάρδισαν τα Βορίζα, καταστρέφοντας τα ολοσχερώς.

Με τη λήξη του πολέμου το Ελληνικό κράτος ξεκίνησε την ανέγερση νέου οικισμού που ονόμασε Νέα Βορίζα, σε μικρή απόσταση ανατολικά του παλιού οικισμού, οι κάτοικοι όμως των Βοριζίων αρνήθηκαν τη μετεγκατάσταση τους και ανοικοδόμησαν τον παλιό οικισμό.