Υψόμ. 500 μ.
Στις νότιες πλαγιές του υψώματος Καταλύματα, βρίσκεται ο οικισμός Αγιος Ιωάννης.
Επιτύμβια στήλη του 3ου αι. μ.Χ. που βρέθηκε στην περιοχή μαρτυρά την πιθανή κατοίκηση του χώρου ήδη απο την Α' Βυζαντινή περίδο, αν και ο οικισμός αναφέρεται πρώτη φορά στην Ενετική απογραφή του 1583.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο οικισμός λεγόταν παλαιότερα Ασπραδιανά απο το όνομα των οικιστών του, μετονομάστηκε ομως κατα την περίοδο της Τουρκοκρατίας όταν κάτοικος του χωριού βρήκε την εικόνα του Αγίου Ιωάννη στον χώρο που κτίστηκε ο ομώνυμος ναός.
Ο Σταύρος Ασπραδάκης, αντιστασιακός δάσκαλος και
αξιωματικός του Ελληνικού στρατού που γεννήθηκε στους
Αρμένους Σητείας, με καταγωγή απο τον Άγιο Ιωάννη
Ιεράπετρας.
Ενετικές Απογραφές
1583 157 κάτ. ''S Zuanne'' (P. Castrofylaka)
Κατα την Οθωμανική περίοδο ο οικισμός αποτέλεσε Σουλτανικό Χάσι, ενώ καταγράφονται μουσουλμανικοί και χριστιανικοί κλήροι.
Το 1689 καταγράφονται χριστιανοί πληρεξούσιοι του χωριού που δηλώνουν οτι δεν θα παρέχουν καμία βοήθεια σε χαΐνηδες, ενώ το 1827 αναφέρονται 7 περιπτώσεις κατοίκων, οι περιουσίες των οποίων δημεύθηκαν λόγω συμμετοχής τους στην επανάσταση του 1821.
Κατα την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο οικισμός κατοικήθηκε αποκλειστικά απο χριστιανούς κάτοικους.
Οθωμανικέ Απογραφές
1670 ''Apano Yani''
1832 40 οικογ. ''Haghio Iannis'' (R. Pashley)
1881 341 χριστ. κάτ. ''Άγιος Ιωάννης'' (Δήμος Κατωχωρίου)
Απογραφή Κρητικής Πολιτείας
1900 491 κάτ. ''Άγιος Ιωάννης'' (Δήμος Κατωχωρίου)
Το 1925 ο οικισμός αποσπάστηκε απο το Δήμο Κατωχωρίου και αποτέλεσε έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Αγίου Ιωάννου, ενώ το 1951 ο οικισμός έφτασε τους 751 κάτοικους, αποτελλόντας κεφαλοχώρι της περιοχής.
Απο τα τέλη της δεκαετίας του '50 άρχισε η σταδιακή ερημωση του οικισμού αφου τα έφορα εδάφη της παράκτιας ζώνης αρχικά και η τουριστική ανάπτυξη λίγο αργότερα οδήγησαν τους κατοίκους του Αγίου Ιωάννη κοντά στις ακτές, ιδρύοντας μάλιστα και τρείς νέους οικισμούς (Κουτσουνάρι, Φέρμα και Αγία Φωτιά) που πρώτη φορά απογράφηκαν στην απογραφή του 1961.
Ο Άγιος Ιωάννης κατα τη δεκαετία του '80. (nobakritis.blogspot.com)
Ελληνικές Απογραφές
1928 570 κάτ. ''Άγιος Ιωάννης'' (Κοινότ. Αγίου Ιωάννου)
1940 752 >> >>
1951 716 >> >>
1961 655 >> >>
1971 544 >> >>
1981 186 >> >>
Άποψη του οικισμού όπως φαίνεται απο νότια
Στο δρόμο προς Άγιο Ιωάννη.
Χάρτης
Πηγές
Σ. Σπανάκης - Πόλεις και χωριά της Κρήτης