Υψόμ. 750 μ.
Οικισμός με πιθανή κατοίκηση ήδη απο τη Ρωμαϊκή εποχή με βάση και τα ευρήματα της περιόδου αυτής στην ευρύτερη περιοχή.
Κατα τη Β΄ Βυζαντινή περίοδο, δόθηκε ως φέουδο στην οικογένεια των Φωκάδων.
Οφείλει την ονομασία του στο υψόμετρο του (Ανώ - Γαία).
Η τοπική παράδοση αναφέρεται στην ίδρυση του οικισμού απο βοσκούς που ανακάλυψαν πηγή νερού στη σημερινή συνοικία Περαχώρι, ενώ άλλη παράδοση αναφέρεται στην ίδρυση του χωριού απο κατοίκους της Αξού, όταν αυτή καταστράφηκε απο τους Βενετούς λόγω της επαναστατικής της δράσης.
Άλλη εκδοχή τοποθετεί τον πρώτο πυρήνα του οικισμού στον 11ο αιώνα, γύρω απο τον ναό του Αγίου Ιωάννη στην κεντρική πλατεία του χωριού, οι τοιχογραφίες του οποίου χρονολογούνται απο τον 13ο αιώνα.
Ενετικές Απογραφές
1577 ''Anogia'' (Fr. Barozzi)
1583 911 κάτ. ''Anogia'' (P. Castrofylaka)
1630 ''Anoia'' (Bassilicata)
Χάρτης
Πηγές
Σ. Σπανάκης - Πόλεις και χωριά της Κρήτης
