Η ερειπωμένη σήμερα Μονή της Θεοτόκου στο Καρυδάκι ή Παναγίας Καρυδακιανής, βρίκσκεται περίπου στο μέσο των δυτικών απότομων υπωρειών του λόφου Φουρνί, που αποτελούν και την ανατολική πλευρά του Αρχανιώτικου ή Κνωσανού φαραγγιού, απο την είσοδο του, μέχρι περίπου 2 χιλιόμετρα νότια της Κνωσού.
Η μονή αναφέρεται πρώτη φορά (de lo Caridachi) σε έγγραφο του 1320 οπου καταγράφονται οι ναοί της περιφέρειας της Σίλαμου, ενώ το 1415 αναφέρεται για πρώτη φορά απο τον Μπουντελμόντι ως γυναικεία μονή.
Το 1596 η μονή ανήκε ήδη στην κυριότητα της μονής Αγίας Αικατερίνης Σιναιτών του Χάνδακα, γεγονός που επιβεβαιώνεται με έγγραφο διορισμού απο τη μονή ως Ηγουμένης της μονής Παναγίας Καρυδακιανής της μοναχής Ελεούσας Κατζαροπούλας.
Το 1612, μετά τον θάνατο της Ηγουμένης Ελεούσας Κατζαροπούλας, διορίζεται απο τη μονή Αγίας Αικατερνίνης Σιναιτών νεα Ηγουμένη, η Θεονύφη Παπαδοπούλα.
Απο το 1627, έτος έναρξης του έργου μεταφοράς νερού απο τον Γιούχτα στον Χάνδακα μέσω του Κνωσανού φαραγγιού μέχρι την αποπεράτωση του περίπου ένα χρόνο αργότερα, οι μοναχές της μονής μετοίκησαν υποχρεωτικά απο την Παναγία την Καρυδακιανή κυρίως προς τη μονή Αγίου Παντελεήμονα στα Σούνια, ενώ η μονή Αγίας Αικατερίνης Σιναιτών υποχρεώθηκε με διάταγμα να συντηρεί τις εγκαταστάσεις και το καθολικό της μονής.
Χάρτης
Πηγές
Δ. Τσουγκαράκης - Γυναικείες μονές του Χάνδακα
Σ. Σπανάκης - Μνημεία της Κρητικής ιστορίας