Ομάδα Παύλου Ζωγραφιστού

 

Αναγνώριση    Α/Ν 971  - 1949 

Αναγνώριση    Ν /Δ 179 - 1969

Αναγνώριση    Ν /1285   - 1982

 

  Η ομάδα του Παύλου Ζωγραφιστού δημιουργήθηκε και έδρασε στην ευρύτερη περιοχή των Αρχανών απο τον Αύγουστο του 1941 όταν ο Παύλος Ζωγραφιστός επέστρεψε στην Κρήτη απο το Αλβανικό μέτωπο. 

  Σε αυτή συμμετείχε αρχικά σύσσωμη η 10μελής οικογένεια του, ενώ κατέληξε να απαριθμεί περίπου 150 άνδρες απο τα γύρω χωριά, οι οποίοι περιστασιακά και κατόπιν συνεννοήσεως αναλάμβαναν δράσεις.

  Το λημέρι του βρισκόταν στο μετόχι του στη θέση Πέντε Δρόμους, ανάμεσα σε Αρχάνες και Πατσίδες. Εκεί βρήκαν προσωρινό καταφύγιο Βρετανοί στρατιώτες λίγο πριν τη φυγάδευση τους στην Αίγυπτο, λειτούργησε ασύρματος, έγιναν συμβούλια και έκλεισαν συμφωνίες, λειτούργησε για κάποιο διάστημα το τυπωτήριο της Εφημερίδας Νίκη, και φιλοξενήθηκαν αντιστασιακοί και Βρετανοί απεσταλμένοι του Καΐρου. 

  Σε σύντομο χρονικό διάστημα ο Παύλος Ζωγραφιστός δικτυώθηκε με οργανωμένους αντιστασιακούς που είχαν πρόσβαση στην εξόριστη κυβέρνηση του Καϊρου και έγινε απαραίτητος κρίκος στη συλλογή πληροφοριών και στην οργάνωση δολιοφθορών. 

  Κορυφαίες στιγμές της ομάδας του θεωρούνται η ανατίναξη της Γερμανικής αποθήκης καυσίμων στα Πεζά τον Ιούλιο του 1943. η συμμετοχή ομάδας του στην επιχείρηση της φυγάδευσης του Ιταλού στρατηγού Κάρτα, και φυσικά ο καταλυτικός ρόλος, στην απαγωγή του στρατηγού Κράιπε.

  Μετά την αποχώρηση των Γερμανών απο τον νομό Ηρακλείου ο Παύλος Ζωγραφιστός τάχθηκε στην ΕΟΚ Ηρακλείου με σκοπό την καταπολέμηση των κομουνιστών, ενώ μετά το τέλος των εχθροπραξιών στην Κρήτη ανάμεσα σε κομουνιστές και Εθνικούς, η ομάδα του διαλύθηκε.