Η αναζήτηση του Λαβύρινθου στο Γιούχτα

   Μια απο τις γνωστές αποστολές εξερεύνησης του Γιουχτα στα πλαίσια της προσπάθειας εξεύρεσης του θρυλικού Λαβύρινθου, έγινε λίγο μετά το τέλος της Μεγάλης Κρητικής Επανάστασης του 1866, απο την περιηγήτρια Marie Esperance Brant Von Schwartz ή Ελπίς Μέλαινα και τη μικρή ομάδα που οργάνωσε προς τον σκοπό αυτόν.

  Με τη βοήθεια του Μπίμπαση των Αρχανών και μερικών οδηγών απο τη Σίλαμο, η μικρή ομάδα έφτασε σε σημείο προφανώς στους βόρειους πρόποδες του Γιούχτα, κοντά στη Σίλαμο, καλυμένο σε βαθειά κοιλότητα του κυματοειδούς εδάφους και σχεδόν αθέατο, οπου βρισκόταν και η μικρή είσοδος του σπηλαίου. 

  Με την είσσδο στο σπήλαιο αρχίζει μια κατηφορική πορεία, έτσι που μετά απο λίγο η οροφή του σπηλαίου δεν διακρινόταν πλέον στο φώς των δαυλών. 

  Η Ελπίς Μέλαινα χαρακτήρισε αυτό το σπήλαιο ως ''Βασίλειο του αιώνιου σκότους'' ή ''antrum horridum'' (φρικτό άνδρο) με περίπλοκους δαιδαλώδεις διαδρόμους κυκλώπεια οδοφράγματα κολοσσιαίων διαστάσεων,που δεν θα μπορούσε να εξερευνηθεί παρα μόνο απο ένα στρατιωτικό λόχο καλά εξοπλισμένο.

  Όταν το σκοτάδι έγινε πλέον πυκνό και οι νυχτερίδες πετούσαν ακανόνιστα σε κοντινή απόσταση, ενώ η ομάδα προχωρούσε πότε διασχίζοντας απότομα υψώματα και πότε τολμώντας να περάσει με επίφοβα άλματα πάνω απο χάσματα και αβύσσους, μάλλον πανικοβλημένη υποχώρησε προς την έξοδο του σπηλαίου. 

  Η ακριβής θέση του σπηλαίου δεν είναι σήμερα γνωστή και δεν έχει καταγραφεί σε άλλη πηγή, γεγονός που ίσως καθιστά την περιγραφή αυτού του χαοτικού σπηλαίου ως φανταστική, σε αντίθεση πάντως με τη γενικότερη εγκυρότητα των περιγραφών της συγγραφέως. 

 Ελπίς Μέλαινα

Πηγές 

Ελπίς Μέλαινα - Περιηγήσεις στην Κρήτη 1866 - 1870